Początek ciąży jest datowany zawsze na dzień zapłodnienia, a więc połączenia komórki jajowej z plemnikiem. Nie zawsze jednak data współżycia w pełni pokrywa się z zapłodnieniem komórki jajowej, stąd wątpliwości wielu kobiet. Dla lekarzy najistotniejszy jest wiek ciąży, na podstawie którego określa się datę porodu i kalendarz badań ciążowych. Zastanawiasz się kiedy tak naprawdę maluch zagościł w twoim brzuchu? Podpowiemy jak to zrobić.

Czy mogę samodzielnie ustalić datę poczęcia?

Datę poczęcia możesz ustalić samodzielnie. Wymaga to jednak znajomości swojego cyklu miesiączkowego. W sieci istnieje mnóstwo kalkulatorów ułatwiających obliczenia. Ważne jest, aby wskazać precyzyjnie pierwszy dzień ostatniej miesiączki (nie mylić z krwawieniem towarzyszącym zagnieżdżaniu się zapłodnionej komórki w macicy) oraz liczbę dni cyklu, np. 28 dni. Niektóre kalkulatory wymagają jednak precyzyjnego określenia terminu owulacji. Przy założeniu, że miesiączkujesz regularnie owulacja powinna przebiegać między 11 a 16 dniem cyklu. Wyliczenia te nie są jednak nigdy precyzyjne dlatego warto zgłosić się do ginekologa już w chwili, gdy domowy test ciążowy potwierdza twoje przypuszczenia.

Termin poczęcia i porodu wyznaczany przez lekarza

Ginekolog w oparciu o regułę Naegelego jest w stanie określić termin porodu oraz przybliżony termin poczęcia. Reguła ta opracowana została przez niemieckiego lekarza Franza Naegelego i zakłada, że cała ciąża trwa 280 dni (od pierwszego dnia ostatniej miesiączki do porodu). Wzór pozwalający obliczyć termin zapłodnienia wygląda następująco:

Termin porodu = pierwszy dzień ostatniej miesiączki + 7 dni – 3 miesiące + 1 rok

Sposób Naegelego pozwala jednak określić przybliżony termin porodu, gdyż zakłada on, że kobieta regularnie miesiączkuje, a więc co 28 dni. Dla kobiet, których cykle nie są tak miarowe wzór Naegelego należy nieco zmodyfikować, np. dodając lub odejmując liczbę dni odbiegających od 28 dniowego cyklu wzorcowego. Jeśli więc twój cykl trwał 25 dni wówczas odejmujesz 3 dni (25 – 28 = -3 dni), jeśli natomiast 30 dni to dodajesz 2 dni (30 – 28 = +2 dni). Wzór wówczas wygląda następująco:

Termin porodu = pierwszy dzień ostatniej miesiączki + 7 dni – 3 miesiące + 1 rok +/- liczba dni dodatkowych

Pamiętaj jednak, że sposób ten może być nie precyzyjny. Zaskoczeniem dla wielu mam może być fakt, że w terminie porodu wyliczonym na podstawie reguły Naegelego rodzi się nie więcej niż 5% dzieci. Natomiast w okresie 2 tygodni przed i 2 tygodni po wyliczonym terminie porodu rodzi się ponad 90% dzieci.

Czemu wyliczenia są nieprecyzyjne?

Nieprecyzyjne wyliczenia wiążą się z fizjologią ciała kobiety. Mężczyzna jest płodny przez cały rok, kobieta natomiast kilka dni w ciągu miesiąca. Już od 5. dnia cyklu (licząc od pierwszego dnia menstruacji) jajniki uwalniają komórkę jajową otoczoną pęcherzykiem Graafa. W trakcie owulacji czyli dni płodnych kobiety pęcherzyk pęka ułatwiając przeniknięcie przez ściany komórki plemnika. Tak, więc aby doszło do zapłodnienia stosunek musi odbyć się kilka dni przed lub w trakcie owulacji. Plemniki mogą przetrwać w drogach rodnych ok. 3 dni (do 72 godz.) i jeśli trafią na sprzyjające środowisko (ciągnący się i rzadki śluz) wówczas z łatwością przedostają się do jajowodu. Co ważne śluz ten ma właściwości odżywcze dla plemników co sprawia, że stają się one jeszcze bardziej żywotne. Nie można więc zakładać, że data stosunku to data poczęcia. Należy pamiętać również, że zazwyczaj między 7 a 12 dniem po zapłod­nie­niu dochodzi do krwaw­ienia nazy­wanego przez lekarzy implan­ta­cyjnym. Krwawienie to towarzyszy zag­nieżdża­niu się zapłod­nionej komórki jajowej w ścianie macicy, lecz ze względu na to, że wys­tępuje w okoli­cach planowanej miesiączki jest ono zwykle z nią mylone. Nie powinno się obliczać terminu porodu ani poczęcia na podstawie krwawienia implantacyjnego. Reguła Naegelego będzie w tym, przypadku zupełnie nieskuteczna.

Najpewniejsza metoda wyznaczenia daty poczęcia to badanie USG

Metoda obliczeniowa stosowana przez lekarzy ma długoletnią tradycję i choć nie jest precyzyjna stanowi jedno z narzędzi wspomagających. Ginekolog na podstawie badania USG w pierwszym trymestrze jest w stanie znacznie dokładniej określić datę poczęcia. Analizie poddaje się wówczas dłu­gość ciemieniowo-siedzeniową (CRL) dziecka. Ustalona w ten sposób data to tzw. wiek zapłodnieniowy. W II i III trymestrze pod uwagę bierze się również pomiar główki (BPD i HC), obwód brzucha (AC) i dłu­gość kości udowej (FL). Należy podkreślić, że im dłużej trwa ciąża tym większa może być roz­bieżność między wiekiem płodu a ter­minem porodu ustalanym według reguły Naegelego. Dzieje się tak szczególnie, gdy przyszła mama nie miesiączkowała przed ciążą regularnie. W takiej sytuacji jako informację pewniejszą uznaje się dane pozyskane na podstawie USG i na ich podstawie zmienia termin porodu. Pamiętaj, że wiek zapłod­nieniowy określa dokładny wiek płodu. Jest on lic­zony od momentu poczę­cia i jest co najm­niej dwa tygod­nie krót­szy od wieku ciążowego. Tak więc jeśli twój lekarz mówi na przykład o dziesiątym tygod­niu ciąży, znaczy to, że poczę­cie miało miejsce osiem tygodni temu i zaczynasz właśnie 2 miesiąc.

Data poczęcia a ustalenie ojcostwa

Wiele kobiet ustala datę poczęcia dla własnej informacji lub gdy chce się podzielić z partnerem radosną nowiną. Czasem jednak zdarza się, że kobieta chce ustalić precyzyjnie datę poczęcia, aby mieć pewność kto jest ojcem dziecka. Współżyjąc z dwoma partnerami w okolicach owulacji nigdy nie będzie 100% pewności, gdyż metody stosowane przez ginekologów i kalkulatory internetowe nie są w stanie potwierdzić przypuszczeń przyszłej mamy. Data zbliżenia nie zawsze pokrywa się z terminem zapłodnienia, stanowi tylko pewną wskazówkę w jakim przedziale czasowym mogło do niego dojść. Jedynym miarodajnym i wiarygodnym rozwiązaniem w takiej sytuacji są badania DNA na ojcostwo. Można je wykonać jeszcze w czasie ciąży lub już po urodzeniu dziecka.

Artykuł powstał we współpracy z portalem badaniaprenatalne.pl

Zdjęcie: ©ridofranz/Depositphotos.com